Sosyal medya bağımlılığından kurtulmak

Bir evlilik danışmanının aktarımına göre; seans sırasında çiftin tartışmasının ortasında Jerry, “Telefonunla benden daha fazla ilgileniyorsun” diye bir anda patladı. Hayal kırıklığı, eşine olan güvensizlik ve kopma hislerini ortaya çıkardığından tepe noktaya ulaşmıştı. Eşi Jan, ilk başta suçlamasını reddetti ancak daha sonra sosyal medyada çok yer aldığını itiraf etti. 

Sosyal medya, kişisel ilişkilerin yerine geçmişti. Artık arkadaşlarıyla dışarı çıkmak yerine gönderilerini beğeniyordu veya kendisi gönderi paylaşıyordu. Birlikte hiç zaman geçirmediği insanlara, sosyal medyada sürekli temas halinde oldukları için yakın hissediyordu. Hatta, arkadaşlarının tatil planlarına geri sayım yaptıklarını gördüğünde, hayatında ilk kez kıskançlık duygusu yaşamıştı. Bu durum, kendi hayatını diğerlerininkiyle karşılaştırırken, evliliğinde hayal kırıklığı ve sıkıntı yaratmıştı. 

Bu konuda biraz daha konuştuktan sonra, Jan sosyal medyaya ayırdığı zamana dair bazı sınırlar koyması gerektiğini fark etti. Sosyal medyayı günlük olarak takip ettiği saatleri topladığında, 2-4 saat civarı oluyordu. Bu, en sevdiği hobilerinin hepsine ayırdığı zamandan daha fazla zamanı sosyal medyada harcadığı anlamına geliyordu. Jan, sosyal medyanın rekabeti, kıskançlığı, çatışmayı, öfkeyi, sıkıntıyı veya hayal kırıklığını değil, en basit haliyle neşeyi tetiklemesi gerektiğini düşünmüştü. Can sıkıntısı için bir çare olmamalıydı. 

Sosyal medya bağımlılığından nasıl kurtulurum? 

1. Sosyal medyayı kontrol etmek için günde bir kez zaman ayırın.  
Bu zaman dilimi, tüm çalışmalar, aile aktiviteleri ve diğer yükümlülüklerin yerine getirilmesinden sonra olan bir saatte olmalıdır. Buradaki fikir, günde bir kez ila haftada bir kez arasında olmasıdır. 

2. Tüm sosyal medya uygulamalarından bildirimleri kaldırın.  
Bildirimleri kaldırdığınızda, belirtilen zaman dışında uygulamayı kontrol etmek daha az cazip olur. Bildirimlerin sosyal medya paylaşımlarıyla dikkat dağıtıcı olmaması, yardımcı olması (banka hesap bilgileri gibi) gerekmektedir. 

3. Sadece gerekli, zamanında ve anlamlı olan gönderileri paylaşın.  
Bu ilk başta çoğu kişi için zor olsa da bir süre sonra kolaylaşıyor. Uzun vadede önemsiz olan ve arkadaşlarınızı yabancılaştırabilecek konular hakkında şaka yapmaktan kaçının. 

4. Gece saatlerinde, elektronikleri başka bir odaya koyun.  
Telefonu başka bir odada tuttuğunuzda, gecenin ortasında kalkmak daha az cazip olur. Ekrana hızlı bir bakış bile uyku düzenini bozabilir ve uykuya dalmayı zorlaştırabilir. 

5. Elektroniklere yatmadan bir saat öncesinden itibaren gece boyunca bakmayın. 
Elektronikler yatmadan hemen önce kullanıldığında, doğal sirkadiyen ritmini geciktirir ve uykuyu getiren bir hormon olan melatonin salınımını baskılar. Elektronikten yayılan mavi ışığın uykuya dalmayı zorlaştırmasının nedeni budur. 

6. Sosyal medya ile güne başlamayın.  
Sosyal medyanın güne başlamasına izin vermek, başkalarının o gün ne yapılacağına karar vermesine, öncelikleri ve beklentileri belirlemesine izin vermekle aynıdır. Bunun yerine güne kişisel bir amaç, hayal, meditasyon veya günlük kaydı ile başlayın. Bu, güne taze başlamanın mükemmel bir yoludur. 

7. Başkalarıyla dışarı çıktığınızda telefonu sessize alın.  
Bir kişinin yanında olmak, mesajlaşma, yazışma veya gönderi paylaşmaya göre önceliğe sahip olmalıdır. Telefonu sessize almak, yanınızdaki kişinin önemsendiğini bilmesini sağlar. 

8. Sosyal medyada gönderi paylaşmak yerine bir kişiyi arayın.  
Mesaj göndermek yerine diğer kişiyi arayın. Konu veya ilgi alanlarındaki esnekliğe izin vermediğinden, iyi iletişim kısa bir mesajda kopuyor. 

9. Sosyal medya uygulamalarının sayısını azaltın.  
Sosyal medya uygulamalarını en fazla iki ile sınırlamaya çalışın. En fazla neşe, enerji ve cesaret getirenleri seçin. 

10. Gün boyunca mutlak “ekran yok” zamanları ayarlayın.  
Örneğin, işteyken sosyal medya kullanılmamalıdır (iş odaklı değilse). Bir partideyseniz, parti bitene kadar gönderi paylaşmayın. Aksine, şu anda mevcut olun. 

11. Yemek yerken sosyal medyayı kontrol etmeyin.  
Yemeğin tadını çıkarmak için, bir kişinin bulunması gerekir. Başka bir şeyle birlikte yapıldığında, fazla yemek yemeye daha meyilli olunur. Yemek zamanlarını ekransız zaman olarak ayarlayın. 

12. Sosyal medyayı düşünceleriniz için dikkat dağıtıcı olarak kullanmayın.  
Bazen sosyal medya, rahatsız edici bir duygu ile başa çıkmaktan kaçınmak için başa çıkma mekanizması olarak kullanılır. Sorun şu ki, sosyal medya bu durumu daha iyi hale getirmek yerine daha da kötüleştirebilir. Aksine, şahsen bir arkadaşınızla iletişime geçin. 

13. Sosyal medya için bir yedek var.  
Yeni alışkanlıklar yaratmak eskileri kırmak anlamına gelir. Ekran süresini kısaltırken, bir yandan okuma, müzik dinleme, sohbet etme ya da yürüyüşe çıkma gibi kolayca erişilebilecek etkinliklerin bir listesini yapın. 

14. Can sıkıntısı ile rahat edin.  
Sıkılmanın yanlış bir tarafı yok. Bu, aklın yaratıcı olmasını sağlar. Yaratıcılık beyin, beden ve ruh için enerjidir. 

15. Gönderi paylaşmak yerine günlük tutun.  
Günlük tutmak, zor duygular, potansiyel bir kriz, takıntılı düşünce, işteki ve ilişkideki zorluklarla çalışmak için mükemmel bir yoldur. Bazen kağıda bir şey yazmak eylem olarak netlik getirir. 

Evlilik danışmanının aktarımına göre, Jan bu fikirleri uyguladıktan sonra, Jerry ile olan ilişkisi gelişti. Hala ele alınması gereken başka konuları olsa da birlikte olduklarında kendilerini önemsiz ya da görünmez hissetmiyorlardı. 

Çeviri: 
https://pro.psychcentral.com/exhausted-woman/2019/01/tips-for-avoiding-social-media-addiction/ 

Uzman Psikolog Filiz Koçak