Çocuklukta akran zorbalığı gören yetişkinler

Çocukken akran zorbalığına uğradıysanız, muhtemelen çaresizlik, güvensizlik ve yalnızlık hislerini iyi hatırlarsınız.  Yapılan çalışmalar, çocuklukta yaşanılan zorbalığın çok travmatik olabileceğini göstermiştir. Öyle ki, yetişkinliğinizde bile hala etkilerini hissedip yaşıyor olabilirsiniz.

Erken yaşlarınızda uğradığınız zorbalık, zihinsel ve ruhsal bağlamda kalıcı etkiler bırakır. Sadece büyümek, bu etkileri ortadan kaldırmaz.

Kendinize ve başkalarına güvenmekte zorluk çekiyor ve kaliteli arkadaşlıklardan yoksun olabilirsiniz. Erken yaşlarda uğradığınız zorbalık ile yüzleşip üzerinde çalışmadıysanız ya da bir kapanış gerçekleşmemişse, travma iyileşmemiş demektir. Yani büyük olasılıkla, hala yaşadığınız zorbalığın özsaygınıza verdiği zararla birlikte yaşıyorsunuz.

Araştırmalar, çocukken zorbalık gören bireylerin, yetişkinlik dönemlerinde anksiyete bozuklukları, depresyon ve intihar düşünceleri gibi sorunlarla karşılaşma risklerinin yüksek olduğunu göstermektedir.

*İntihar düşünceleriniz varsa, profesyonel bir terapist ve/ya danışman ile iletişime geçip destek alın. Siz veya sevdikleriniz tehlikede ise 112 Acil Çağrı Merkezini arayın.

Unutmayın, çocukken ya da gençken yaşadığınız zorbalıktan kurtulmak ve düzelmek mümkün. İşte bunun için yapabileceğiniz 10 şey.

1. Yaşadığınız zorbalığı kabul edin.

Zorbalık mağdurları genellikle, kendilerine yapılan zorbalığı küçümseyerek, reddederek veya hiç olmamış gibi davranarak yıllar geçirebilirler. Veya suçluluk, utanç ya da kendini suçlama gibi duygulara yenik düşebilirler. Gençken, “farklı” olsalardı ya da daha çok çaba gösterselerdi zorbalık görmeyeceklerine inanırlar.

Ancak unutmayın, iyileşme sürecine başlamanın tek yolu, zorbalığın meydana geldiğini ve bundan sorumlu olmadığınızı kabul etmektir.

2. Sağlığınızı ve iyileşme sürecinizi önceliğiniz yapın.

Zorbalık mağdurları, genellikle bir dizi sağlık sorunuyla karşılaşırlar. Bunlar, uykusuzluk, stres bozuklukları ve baş ağrıları, travma sonrası stres bozukluğu, anksiyete bozuklukları ve yeme sorunlarına kadar birçok şeyi içerebilir. Yaşadığınız bu belirtiler hakkında doktorunuzla konuştuğunuzdan emin olun.

Unutmayın zorbalık, ruh halinizden ve öz-saygınızdan daha fazlasını etkiler. Ayrıca sağlığınız üzerinde ciddi bir etkisi olabilir. Sağlığınız için gerekli adımları atın.

3. Kontrolü geri alın.

Zorbalığa uğradığınız zamanlarda hissettiğiniz, güçsüzlük ve çaresizlik duyguları yetişkinliğinizde de sizi takip ediyor olabilir. Hal böyleyken, hayatınızı daimi bir kurban olarak yaşama riskiyle karşı karşıya kalırsınız. Başınıza gelenleri kontrol edemeseniz de bu duruma verdiğiniz tepki(leri)nizi kontrol edebileceğinizi fark edin. Düşüncelerinizi, duygularınızı ve eylemlerinizi kontrol altına alarak iyileşmeye başlayın.

Ayrıca, tepkilerinize sahip çıkmak ve sağlıklı seçimler yapabileceğinizi fark etmek de önemlidir. Hayatınızı nasıl yaşayacağınız konusunda seçeneğiniz olduğunu aklınızdan çıkarmayın.

4. Değerinizin farkına varın.

Çoğu zaman uğranan zorbalık, insanların güven ve öz-saygısını kaybetmelerine neden olur. Çünkü zorbalık, öz-değerinizle ilgili yalanları da beraberinde getirir. Zorbanın, sizin hakkınızda söylediği yalanları reddedip bu yalanların yerine, kim olduğunuz hakkındaki gerçekleri ortaya koyun. Tekrardan, kendiniz olmaya odaklanın. Başlangıç için olumlu özelliklerinizi yazın. Nelerde iyisiniz? Güçlü yönleriniz nelerdir? İnsanlar sizin hakkınızda neleri seviyor? Kendinizde neyi seviyorsunuz? Sahip olduğunuz olumlu şeylere odaklanarak, zorbaların size söyleyip durduğu yalanları reddedin.

5. Kendinizi izole etmekten kaçının.

Zorbalık mağdurları, çoğu zaman kendilerini tecrit ederler ve gördükleri zorbalığın sonuçlarıyla kendi başlarına başa çıkmaya çalışırlar. Ancak, sizi destekleyici arkadaşlarınız ve aile bireylerinizle iletişiminizi sürdürmek, iyileşme sürecinin önemli bir kısmını oluşturur.

Çocukken yaşadığınız zorbalığın üzerinizdeki olumsuz etkileri devam ediyorsa, bir terapist ile geçmişiniz ve yaşadıklarınız hakkında konuşun. Ayrıca, güvendiğiniz arkadaş(lar)ınızla ve aile bireyleriniz ile de konuşabilir ve/ya benzer mağduriyetleri yaşamış kişilerden oluşan bir destek grubuna de katılabilirsiniz. Burada önemli olan, iyileşme sürecinizi yalnız geçirmemenizdir.

6. Yardım alın.

Bazen, zorbalık gibi bir çocukluk çağı travmasından kurtulmak, dışarıdan yardım ve destek almak gerektirir. Bu konuda, kendinizi güvende hissettiğiniz uzman bir terapiste danışabilirsiniz. Bir terapist, başınıza gelenleri tam olarak anlayıp sağlıklı bir şekilde işlemenize, hali hazırdaki sağlıksız başa çıkma mekanizmalarınızı sağlıklı olanlarla değiştirmenize yardımcı olmak gibi iyileşmeniz için gerekli tüm konularda size destek olabilir.

7. Kişisel gelişiminize odaklanın.

Geliştirmeniz ve/ya iyileştirmeniz gerektiğini düşündüğünüz alanları belirleyin. Örneğin, öz-saygınızı geliştirmeniz mi yoksa ruhsal olarak daha güçlü ve dayanıklı olmanız mı gerekiyor? Sınırlarınızı belirleyip başkalarına sınır koymayı öğrenmek, bir savunma sporu dersi almak ve/ya bir sağlıklı yaşam kulübüne katılmak gibi aktiviteler de faydalı olacaktır.

Geliştirmek veya değiştirmek istediğiniz alanların bir listesini yapın. Bu listeyi, başkalarına sormadan, kendi başınıza yapmak en idealidir. Ancak, geliştirilmesi gereken yönlerinizi tanımlamakta zorluk yaşıyorsanız, güvendiğiniz yakın bir arkadaşınıza veya aile üyenize fikirlerini de sorabilirsiniz.

8. Düşünce süreçlerinizi değiştirin.

Çocukluk çağında zorbalık gördükten sonra iyileşen insanlar, çoğu zaman, yaşadıkları acı olay ve/ya bu acıyı tekrar yaşamama konusunda, takıntılı hale gelebilirler.

Tüm zamanınızı ve enerjinizi, geçmiş acılarınıza ve mevcut iyileşmenize odaklamaktan kaçının. Sürekli, başınıza gelenler ve yaşadığınız acı hakkında düşünmek, sağlıklı değildir. Sorunlarla başa çıkmak için belirli zaman dilimleri ayırın ancak, sürekli olarak bunları düşünüp sizi tüketmesine izin vermeyin.

Düşüncelerinizi olumluya odaklamanın yollarını öğrenin. Hedefler belirleyin. Sizi mutlu eden ve/ya hayatınıza neşe getiren şeylere odaklanın.

9. Kapanış yapın

İyileşmenizin önemli bir parçası, başınıza gelenlerin ötesine geçmektir. Yaşadıklarınızı ve sizi nasıl etkilediğini kabul etmeniz gereklidir ancak, bir noktada bundan ayrılmanız gerekir.

Size zorbalık yapanlara, yaşadıklarınız ve duygularınız hakkında (asla göndermeyeceğiniz) bir mektup yazmak, bir kapanış yapmanıza çok yardımcı olabilir. Bunu yapmak, çocukken ifade edemediğiniz tüm acı ve öfkeyi ifade etmenizi sağlar.

Unutmayın, yaşadığınız zorbalık kim olduğunuzu tanımlamaz. Bunun yerine, kim olduğunuzu yeniden keşfedin ve geçmişte yaşananlara kapınızı kapatın.

10. Sabırlı olun

Çocukluk çağında yaşanılan zorbalık, derin yara izleri bırakır. İyileşmesi de hızlı bir süreç değildir - özellikle, zorbalığı yaşadığınız dönemde bununla yüzleşip üzerinde çalışmadıysanız. Sonuçta, muhtemelen bir dizi yanlış algınız ve kırmanız gereken sağlıksız alışkanlıklarınız olabilir.

Ne kadar küçük olursa olsun, ilerlemenizi ve gelişiminizi kutlayın. İyileşmek için kendinize alan ve zaman tanıyın. Değişimler küçük ve/veya yavaş olabilir ancak, yine de değişmektesiniz. Unutmayın, bir gün uyanacak ve aynada yeni bir insan göreceksiniz.

Kaynak;
10 Ways for Adults to Heal From Childhood Bullying (Sherri Gordon-Verywell Family)

Çeviri: Yaşantı Psikoloji