Cinsel travma ile başa çıkmak Cinsel istismarın iyileşme süreci zaman alır ve acı verici olabilir. Ancak kontrol hissinizi yeniden kazanabilir, öz-değerinizi yeniden oluşturabilir ve nasıl iyileşeceğinizi öğrenebilirsiniz. Cinsel Travma Sonrasında.. Cinsel şiddet, toplumlarda şok edici bir şekilde yaygındır. Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezlerine göre, ABD'deki her 5 kadından yaklaşık 1'i yaşamlarının bir noktasında, genellikle tanıdıkları ve güvendikleri biri tarafından tecavüze uğramakta veya cinsel saldırıya maruz kalmaktadır. Bazı Asya, Afrika ve Orta Doğu ülkelerinde bu rakam daha da yüksektir. Ve cinsel saldırı sadece kadınlarla sınırlı değildir. Geçmişten günümüze, birçok erkek ve/ya çocuk, cinsel istismara uğramaktadır. Yaş veya cinsiyete bakılmaksızın, cinsel şiddetin etkisi tüm fiziksel yaralanmaların çok ötesine geçer. Cinsel saldırıya uğramak, zihinsel ve duygusal olarak yıkıcı olabilir. Mağdur kişide, korku ve utanç duygularına sebep olup yalnız hissettirebilir. Kabuslar, flaşbekler ve diğer istenmeyen anılar ile kişiyi oldukça zorlayıp yıpratabilir. Dünya, artık güvenli bir yer olmaktan çıkar. Mağdur kişi, artık başkalarına da güvenemez ve hatta kendine bile güveni sarsılır. Kararlarını, öz-değerini ve hatta akıl sağlığını sorgulayabilir. Olanlar için kendini suçlayabilir ve/ya “kirlenmiş” veya “hasarlı” olduğunu düşünebilir. İlişkiler tehlikeli, cinsellik ise imkansız gelebilir. Bunun da ötesinde, diğer birçok şiddete maruz kalanlar gibi, Travma Sonrası Stres Bozukluğu(TSSB), kaygı ve depresyonla mücadele etmek zorunda kalabilir. Yaşanılan bu sıkıntıların, travmaya normal bir tepki olduğunu hatırlamak önemlidir. Çaresizlik, utanç, eksiklik ve kendini suçlama hisleri gerçek değildir, aslında cinsel travmanın semptomlarıdır. Zor görünse de, bazı öneri ve tekniklerle, başınıza geleni kabullenebilir, güvenlik ve güven duygunuzu geri kazanabilir ve yaşamınızı iyileştirmeyi ve travmayı atlatmayı başarabilirsiniz. Cinsel istismar hakkındaki gerçekler Cinsel şiddet hakkındaki zehirli, mağdur kişiyi suçlayıcı yanlış algıları ortadan kaldırmak, iyileşme sürecine başlamada yardımcı olabilir. Örneğin; Yanlış: Bir istismarcıyı görünüşüne veya davranışlarına göre tespit edebilirsiniz. Gerçek: Bir istismarcıyı tanımlamanın kesin bir yolu yoktur. Birçoğu tamamen normal, arkadaş canlısı, çekicidir ve tehditkar görünmezler. Yanlış: Eğer reddedip karşılık vermediysen, bunun o kadar kötü olduğunu düşünmemiş olmalısın. Gerçek: Cinsel istismar sırasında donup kalmak, son derece yaygın bir tepkidir. Beyniniz ve bedeniniz şokun etkisiyle donup kalır. Bu da, hareket etmeyi, konuşmayı ve düşünmeyi zorlaştırır. Yanlış: Cinsel istismara uğrayan kişiler, giyiniş tarzı veya hareketleriyle “aslında bunu isterler”. Gerçek: Cinsel istismar bir fırsat suçudur. Araştırmalar, cinsel istismarcıların kurbanlarını ne kadar seksi göründüklerine ve/ya ne kadar flörtöz olduklarına göre değil, güvenlik açıklarına göre seçtiklerini gösteriyor. Yanlış: Randevularda yaşanılan cinsel istismar çoğu zaman yanlış anlaşılır. Gerçek: Cinsel istismarcılar, genellikle saldırının sarhoşluk yüzünden bir hata ve/ya iletişimsizlik sonucu olduğunu iddia ederek kendilerini savunurlar. Ancak araştırmalar, istismarcıların büyük çoğunluğunun tekrarlayan cinsel suçları olduğunu gösteriyor. Savunmasız insanları hedef alıyor ve onlara saldırmak için genellikle alkolü araç olarak kullanıyorlar. Yanlış: Daha önce aynı kişiyle cinsel ilişkiye girdiyseniz, bu seferki cinsel istismar sayılmaz. Gerçek: Daha önce birileriyle cinsel ilişkiye girmeyi kabul etmiş olmanız, onlara kalıcı haklar vermez. Eşiniz, cinsel partneriniz veya sevgiliniz, cinsellik için sizi herhangi bir şeye zorlarsa, bu cinsel istismardır. Cinsel travma ile nasıl başa çıkılır? Adım 1: Başınıza gelenleri anlatmak Cinsel saldırıya uğradığınızı kabul etmek, çok zor gelebilir. “Kirlenmiş” ve zayıf hissetmenize sebep olabilir. Ayrıca, başkalarının nasıl tepki vereceğinden de çekinip korkabilirsiniz. Sizi yargılayacaklar mı? Size farklı mı bakacaklar? Bu nedenlerden ötürü, cinsel travma sonrası, olanları küçümsemek ve/ya gizli tutmak daha kolay görünebilir. Ancak sessiz kaldığınızda, kendinize yardım etmeyi reddetmiş olur ve mağduriyetinizi daha da arttırmış olursunuz. Güvendiğiniz birine elinizi uzatın. Cinsel istismar sonrasında, olanlar hakkında konuşmayıp olanların gerçekleşmediğini düşünme eğilimi, yaygın bir tepkidir. Ancak, gerçekleri kabullenmekten kaçındığınız zaman, travmanızı iyileştiremezsiniz. Ayrıca, sakla(n)mak tek katkısı sadece utanç duygularınızı arttırmak olacaktır. Güvendiğiniz biri(leri)ne açılmak, başınıza gelenleri anlatmak çok korkutucu görünebilir, oysa sizi özgürleştirecektir. Öte yandan, özellikle ilk başta, yaşadıklarınızı kim(ler)e anlattığınız konusunda seçici olmanız önemlidir. En doğrusu; destekleyici, empati kurabilen ve sakin kalabilecek güvenebileceğiniz birini seçmektir. Yakın çevrenizde böyle birisi yoksa, bir terapistle konuşun ve/ya bir cinsel istismara karşı yardım hatlarını arayın. Çaresizlik ve soyutlanma hissine meydan okuyun. Yaşadığınız bu travma, güçsüz ve savunmasız hissetmenize neden olabilir. Bu yüzden, zor zamanları atlatmanızı sağlayacak güçlü yönleriniz ve baş etme becerileriniz olduğunu kendinize hatırlatmanız önemlidir. Kontrol duygusunu geri almanın en iyi yollarından biri, başkalarına yardım etmektir. Örneğin; sivil toplum örgütlerinde gönüllü çalışmalara zaman ayırın, kan verin, ihtiyacı olan bir arkadaşınıza yardım edin ve/ya en sevdiğiniz hayır kurumuna bağış yapın. Bir destek grubuna katılın. Diğer cinsel istismar mağdurlarının katıldığı destek grupları, yalnız ve soyutlanmış hissetmenize mani olabilir. Ayrıca travma sonrası oluşan semptomlarla nasıl başa çıkılacağı hakkında çok değerli bilgiler edinmenizi sağlar. Bölgenizde bir destek grubu bulamazsanız, çevrimiçi bir grup arayın. Adım 2: Suçluluk ve utanç duygularıyla başa çıkmak Başınıza gelen cinsel istismarın suçlusu olmadığınızı, entelektüel olarak anlasanız bile, yine de suçluluk veya utanç duyguları ile boğuşuyor olabilirsiniz. Bu duygular, uğradığınız cinsel istismardan hemen sonra da ortaya çıkabilir veya yıllar sonra da. Olanların gerçekliğini kabul ettiğinizde, başınıza gelenlerin sorumlusu olmadığınızı gerçek anlamda kabul etmek daha kolay olacaktır. Başınıza gelenlere kendiniz sebep olmadınız ve utanacak hiçbir şeyiniz yok. Suçluluk ve utanç duyguları, genellikle aşağıdakiler gibi yanılgılardan kaynaklanır: Cinsel saldırının gerçekleşmesini durdurmadınız. Olanlardan sonra, ne yapıp ne yap(a)madığınızı sorgulamak kolaydır. Ancak bir saldırı esnasında, beyin ve vücut şoka girer. Net bir şekilde düşünemezsiniz. Birçok mağdur o anda “donup kaldığını” söyler. Travmaya karşı verilen bu doğal tepki için kendinizi yargılamayın. Aşırı koşullar altında elinizden gelenin en iyisini yaptınız. Eğer saldırıyı durdurabilseydiniz, zaten durdururdunuz. “Güvenmemeniz gereken” birine güvendiniz. Tanıdığınız biri tarafından yapılan bir cinsel istismarın en zor yanlarından biri de güvenin ihlalidir. Kendinizi sorgulamaya başlamak ve/ya uyarı işaretlerini kaçırıp kaçırmadığınızı sorgulamak doğaldır. Ancak, suçlanacak tek kişinin istismarcının kendisi olduğunu unutmayın. İstismarcının iyi bir insan olduğunu varsaydığınız için kendinize eziyet etmeyin. Tek suçlu olan ve utanması gereken sadece istismarcıdır, siz değil. Sarhoştunuz ya da yeterince temkinli değildiniz. Koşullara bakılmaksızın, cinsel istismardan sorumlu olan tek kişi faildir. Bunu siz istemediniz ya da başınıza gelenleri hak etmediniz. Tüm sorumluluğu ait olduğu kişiye, yani istismarcıya iade edin. Adım 3: Flaşbekler(anlık geriye dönüşler) ve üzücü anılar için hazırlanmak Stresli ve/ya tehditkar bir durumda, vücudunuz ve zihniniz geçici olarak “savaş ya da kaç” moduna geçer. Tehdit geçtiğinde ise sakinleşir. Ancak cinsel istismar gibi travmatik deneyimler, sinir sisteminizin yüksek alarmda takılıp kalmasına neden olabilir. En küçük uyaranlara karşı, aşırı duyarlı hale gelebilirsiniz. Bu, birçok cinsel saldırı mağduru için geçerlidir. Cinsel istismar mağduru kişilerde, flaşbekler, kabuslar ve istenmeyen davetsiz anılar, özellikle istismardan sonraki ilk birkaç ay içinde, oldukça yaygın görülmektedir. Sinir sisteminiz uzun vadede “takılı kalır” ve/ya daha da uzun vadede Travma Sonrası Stres Bozukluğu(TSSB) geliştirebilir. Flaşbeklerin ve üzücü anıların stresini azaltmak için: Tetikleyicilerinizi önceden tahmin edip hazırlanın. Travmatik olayın yıldönümü tarihi ve/ya belirli kişiler, yerler, sesler ya da kokular yaygın görülen tetikleyicilerdir. Hangi tetikleyicilerin sizde üzücü bir tepkiye neden olabileceğinin tetikleyiciye maruz kalmadan önce farkında olmanız, tetikleyicilerinizin size etkilerini anlamak ve sakinleşebilmek için iyi bir fırsat sunar. Vücudunuzun verdiği tehlike sinyallerine dikkat edin. Stresli ve/ya tehlikede hissetmeye başladığınızda, vücudunuz ve duygularınız size bazı sinyaller verir. Bu sinyaller; gergin hissetmek, nefesini tutmak, peşi sıra artan düşünceler, nefes darlığı, sıcak basması, baş dönmesi ve mide bulantısı vb. olabilir. Kendinizi yatıştırmak için hemen önlem alın. Yukarıdaki semptomlardan herhangi birini fark ettiğinizde, bu semptom kontrolden çıkmadan önce, kendinizi sakinleştirmek için hızlı davranmak önemlidir. ve paniğinizi sakinleştirmenin en hızlı ve en etkili yollarından biri nefesinizi yavaşlatmaktır. Bu basit nefes egzersizi ile paniğinizi yatıştırabilirsiniz: Sırtınız dik olarak rahat oturun veya ayakta durun. Bir elinizi göğsünüze, diğer elinizi karnınıza koyun. 4’e kadar sayarken, burnunuzdan yavaş bir nefes alın. Karnınızdaki el yükselmeli ve göğsünüzdeki el çok az hareket etmelidir. Nefesinizi tutup 7’ye kadar sayın. Ağzından nefes verirken 8’e kadar sayın. Nefes verirken karın kaslarınızı kasıp olabildiğince fazlayı dışarı itin. Karnınızdaki el alçalmalı, ancak diğer eliniz çok az hareket etmelidir. Rahat ve merkezlenmiş hissedene kadar döngüyü tekrarlayarak tekrar nefes alıp verin. Flaşbekler(anlık geriye dönüşler) ile başa çıkmak: Flaşbekleri önlemek, her zaman mümkün olmayabilir. Ancak, “an” ile temasınızı kaybedip cinsel saldırı tekrar gerçekleşiyormuş gibi hissederseniz, yapabileceğiniz şeyler vardır: Şu anda değil, geçmişte. Travmatik olay sona erdi ve siz hayatta kaldınız. Şu anda yaşadığınız gerçek değil, anlık bir geriye dönüş, yani flaşbek, olduğunu kabul edip kendinize tekrar tekrar güvence verin. İşte size yardımcı olabilecek basit bir cümle: “Şu anda [panik olmuş, korkmuş, bunalmış vb.] hissediyorum, çünkü daha önce başıma gelen cinsel travmayı hatırlıyorum, ama etrafa baktığımda olayın şu anda gerçekleşmediğini görebiliyorum ve aslında güvendeyim.” Kendinizi “şimdi”ye topraklayın. Topraklama teknikleri, dikkatinizi flaşbeklerden uzaklaştırıp mevcut ortamınıza yönlendirmenize yardımcı olabilir. Örneğin, kollarınıza hafifçe dokunarak gerçekte bulunduğunuz ortamı ve etrafınıza baktığınızda gördüklerinizi betimlemeyin. Örneğin; bulunduğunuz yer, tarih ve saat ve etrafa baktığınızda gördüğünüz 3 şey. 4. Adım: Bedeninize ve duygularınıza yeniden bağlanmak Sinir sisteminiz bir cinsel istismar sonrası aşırı duyarlı bir durumda olduğundan, kendinizi hissizleştirmeye ve/ya herhangi bir yakın ilişkiden kaçınmaya başlayabilirsiniz. Ancak, unutmayın ki duygularınızı seçerek hissizleştiremezsiniz. Olumsuz duygularınızı kapattığınızda, olumlu duygularınızı, öz farkındalığınızı ve mutluluk kapasitenizi de kapatırsınız. Hissizleşmek, yaşamla olan hem duygusal hem de fiziksel bağınızı koparır – var olursunuz, ancak tam anlamıyla yaşamazsınız. Duygulardan kaçınmanın ve hissizleşmenin belirtileri şöyledir: Fiziksel olarak kapandığını hissetmek Eskiden olduğu gibi bedensel duyular hissetmek (keyif ve acı arasında ayrım yapmakta zorluk çekmek). Bedeninizden veya çevrenizden ayrı hissetmek Kendinizi ya da bulunduğunuz durumu dışarıdan izliyormuş gibi hissetmek. Konsantre ve/ya hatırlama zorluğu Bir şeylere konsantre olmakta ve/ya hatırlamakta sorun yaşamak. Uyaranlara başvurmak İçinizdeki boşluk duygusuna karşı koymak ve yeniden canlı hissetmek için uyarıcılar kullanmak, riskli aktivitelerde bulunmak ve/ya kendine fiziksel acı çektirmek. Kompulsif olarak uyuşturucu ve/ya alkol kullanmak Kaçmak Fanteziler, hayaller, aşırı TV/video oyunları oynamak, aşırı uyku vb. ile yaşananlardan ve/ya hissettiklerinizden kaçmak. Kopmuş hissetmek Dünyadan, hayatınızdaki insanlardan ve zevk aldığınız etkinliklerden, yaşamdan kopuk hissetmek. Bedeninize ve hislerinize yeniden bağlanmak: Cinsel istismar sonrası iyileşmek için bedeninize ve hislerinize yeniden bağlanmanız gerekir. Cinsel bir travma sonrasında, bedeniniz ve duygularınızla tekrar bağlantı kurmak korkutucu olabilir. Cinsel travma, vücudunuzu birçok yönden bir nevi düşman gibi görmenizi sağlayabilir. İhlal edilmiş, kirlenmiş, nefret edebileceğiniz veya yok saymak isteyebileceğiniz bir şey olarak görebilirsiniz. Ayrıca, yoğun duygularla yüzleşmek de korkutucu olabilir. Bu yüzden, bedeninize ve duygularına yeniden bağlanma süreci kulağınıza tehdit edici gelse de aslında, tehlikeli değildir. Duygular güçlü olsa da gerçeklik değillerdir. Duygular sizi incitmez veya sizi delirtmez. Fiziksel ve zihinsel sağlığınız için asıl tehlike; duygularınızdan kaç(ın)maktır. Bedeniniz ve duygularınızla bağınızı tekrar kurduğunuzda, kendinizi daha güvenli, daha korkusuz ve daha güçlü hissedeceksiniz. Bunu aşağıdaki tekniklerle başarabilirsiniz: Ritmik hareket. Ritim çok iyileştirici olabilir. Bedenimizde rahatlama ve kontrol hissini yeniden kazanmamıza yardımcı olur. Ritim ve hareketi birleştiren her şey işe yarayacaktır: dans, bateri çalmak, egzersiz vb. Hatta kollarınızın ve bacaklarınızın ileri geri hareketlerine konsantre olarak, ritmi, yürüyüş veya koşu rutininize dahil edebilirsiniz. Farkındalık meditasyonu Yürürken veya yemek yerken bile her yerde farkındalık meditasyonu yapabilirsiniz. Bedensel duyular ve duygular da dahil olmak üzere, mevcut hareketlerinizde hissettiklerinize odaklanın. Amaç, yargılamadan kendinizi gözlemlemektir. Yoga, Tai Chi ve Çigong Bu aktiviteler beden farkındalığını hareketlerle birleştirip yaşadığınız travmanın ve (TSSB) semptomlarını hafifletmeye yardımcı olur. Masaj Cinsel travma sonrasında, insan temasından rahatsız olabilirsiniz. Ancak dokunmak ve dokunulmak, sevgi ve güven verip almanın önemli bir yoludur. Masaj terapisi ile kendinizi insan temasına yeniden açmaya başlayabilirsiniz. 5. Adım: Bağlı kalmak Cinsel bir travma sonrası, mağdurların kendini başkalarından soyutlanmış ve kopuk hissetmesi, yaygın olarak görünür. Sosyal aktivitelerden ve sevdiklerinizden uzaklaşmak size cazip görünebilir. Ancak yaşamla ve sizi önemseyen insanlarla ilişkide kalmak ve onlardan destek almak, iyileşmeniz için çok önemlidir. Öte yandan bu destek, illaki başınıza gelenler hakkında sürekli konuşup üzerinde durmanız gerektiği anlamına da gelmediğini unutmayın. Sizi önemseyen insanlarla eğlenmek, gülmek ve iyi vakit geçirmek, aynı derecede iyileştirici olabilir. Sosyal etkinliklere katılın. Canınız istemese bile, diğer insanlarla sosyal etkinliklere katılın, yaşadığınız travma ile ilgisi olmayan “normal” şeyler yapın. Eski arkadaşlarınızla iletişime geçin. Sizin için önemli olan ilişkilerden hali hazırda uzaklaştıysanız, onlarla yeniden iletişime geçip bağ kurmak için çaba gösterin. Yeni arkadaşlar edinin. Ailenizden ve arkadaşlarınızdan uzak, yalnız yaşıyorsanız, yeni ilişkiler kurun ve yeni arkadaşlar edinin. Benzer ilgi alanlarına sahip insanlarla tanışmak için bir kursa katılabilir ve/ya bir kulübe üye olabilirsiniz. Komşularınızla tanışabilir, iş arkadaşlarınızla ilişkilerinizi geliştirebilirsiniz. 6. Adım: Kendinize iyi bakmak Cinsel travmanın iyileşmesi, aşamalı ve süre gelen bir süreçtir. İyileşme, bir günde gerçekleşmez ve olumsuz anılar tamamen ortadan kalkmaz. Bu durum, hayatın size zaman zaman zor görünmesini sağlayabilir. Ancak, semptomlarla başa çıkmak ve endişelerinizi/korkularınızı azaltmak için atabileceğiniz birçok adım vardır: Dinlenmek ve fiziksel dengenizi korumak için zaman ayırın. Bu, yorgun olduğunuzda bir mola vermek ve kendinizi faaliyetten faaliyete atarak kendinizi kaybetmek istemenizin cazibesinden kaçınmak anlamına gelir. Çalışmak da dahil olmak üzere, zorlayıcı ve dürtüsel şeyler yapmaktan kaçının. Rahatlamakta ve gardınızı bırakmakta zorluk çekiyorsanız, meditasyon ve yoga gibi gevşeme tekniklerinden yararlanabilirsiniz. Neleri izleyip takip ettiğinize dikkat edin. İstenmeyen anıları veya flaşbekleri tetikleyebilecek herhangi bir programı izlemekten kaçının. Cinsel şiddet içeren haberler, filmler ve TV şovları, sosyal medya paylaşımları dahil olmak üzere tetikleyici herhangi bir şeyden geçici olarak kaçınmak doğru olacaktır. Fiziksel olarak kendinize iyi bakın. Sağlıklı yemek, düzenli egzersiz yapmak ve bol miktarda uyku uyumak her zaman önemlidir. Ancak travma sonrasında iyileşmek için, daha da önemlidir. Özellikle egzersiz, travma geçirmiş sinir sisteminizi rahatlatabilir, stresi azaltabilir, bedeninizin tekrar güvende olduğunu hissetmenize ve daha güçlü hissetmenize yardımcı olur. Alkol ve uyuşturucu maddelerden kaçının. Alkol ve/ya uyuşturucu maddelerle kendi kendinizi uyuşturmaktan önemle kaçının. Madde kullanımı, duygusal uyuşma, sosyal izolasyon, ve gibi birçok travma semptomunu daha da kötüleştirir. Ayrıca iyileşme sürecinize geciktirip sosyal ilişkilerinizde ek sorunlara neden olabilir. Cinsel istismar mağduru sevdiklerinize nasıl yardım edebilirsiniz? Bir eş, partner, kardeş veya sevdiğiniz başka bir kişi cinsel istismara maruz kaldığında bu, sizde de acı verici duygulara sebep olabilir ve ilişkinizi ağır bir şekilde etkileyebilir. Kızgın ve sinirli olabilir, ilişkinizin travmadan önceki haline dönmesi için umutsuz hissedebilir, istismarcıya karşı misilleme yapmak isteyebilirsiniz. Ancak unutmayın, sevdiğiniz kişinin daha fazla saldırganlık veya şiddete değil, sabır, anlayış ve desteğinize ihtiyacı vardır. Onu, hala sevdiğinizi ve desteğinizi hissetmesine yardımcı olun. Cinsel istismar mağduru olan sevdiğinize, başına gelenlerin onun suçu olmadığı konusunda tekrar tekrar güvence verin. Yaptıkları ya da yapmadıkları hiçbir şey, hiçbir şekilde, onu suçlu yapmaz. İhtiyacı olan hızda açılması için alan verin. Bazı cinsel istismar mağdurları, saldırı hakkında konuşmakta zorlanırken, bazıları ise tekrar tekrar konuşmaya ihtiyaç duyabilir. Bu durum, sizin öfkeli veya rahatsız hissetmenize neden olabilir. Ancak, sevdiğinizin kendini henüz hazır hissetmeden size açılmaya ya da olanları yeniden deşmekten vazgeçmeye zorlamaya çalışmayın. Bunun yerine, konuşmak istediğinde onu dinlemek için yanında olduğunuzu açıkça belirtin. Öte yandan, sevdiğiniz kişinin başına gelenleri dinlemek sizi zorluyor ve rahatsızlık veriyorsa, siz de güvendiğiniz başka biriyle konuşup duygularınızı paylaşarak rahatlayabilirsiniz. Yardım almaya teşvik edin, ancak baskı yapmayın. Cinsel travmanın ardından, birçok insan tamamen güçsüz hisseder. Sevdiğiniz kişiyi, bir şeylere zorlamaz ya da ikna etmeye çalışıp baskı uygulamazsanız, kontrol duygusunu yeniden kazanmasına yardımcı olabilirsiniz. Onu, profesyonel yardım alması için teşvik edin, ancak nihai kararı onun vermesine de izin verin. Fiziksel yakınlık konusunda empati ve dikkat gösterin. Cinsel temastan utanmak ve kaçınmak, cinsel istismar mağdurları için yaygın bir tepkidir. Ancak, aynı zamanda, kendilerine en yakın olanların duygusal olarak uzaklaşmadıklarını hissetmeleri ve/ya uğradıkları cinsel travma yüzünden, kendilerini bir şekilde “lekelenmiş” hissetmemeleri de önemlidir. Sevginizi sözlü olarak ifade etmenin yanı sıra, ona sarılmak ve/ya dokunmak için iznini isteyin. Mağdur, eşiniz veya partneriniz ise, yeniden cinsel istek/yakınlık hissetmeden önce, kendi yaşamı ve bedeni üzerinde kontrol duygusunu geri kazanması için zamana ihtiyaç duyacağını bilmelisiniz. Kendinize iyi bakın. Ne kadar sakin, rahat ve odaklanmış olursanız, sevdiğinize o kadar yardımcı olabilirsiniz. Kendi stresinizi yönetin ve siz de başkalarından destek alın. Sabırlı olun. Cinsel travmanın iyileşmesi zaman alır. Flaşbekler, kabuslar, güçten düşüren korku ve TSSB'nin diğer semptomları, herhangi bir fiziksel yaralanma(varsa) iyileştikten sonra da, uzun süre devam edebilir. Kaynak: Recovering from Rape and Sexual Trauma (Melinda Smith, M.A. and Jeanne Segal, Ph.D.- HelpGuide) Çeviri: Yaşantı Psikoloji Kategori: Travma Geri Dön