Evlilikte Sadakatsizlik Nedenleri ve Riskler

Evli insanların aldatmasının birçok nedeni vardır. Evli çiftlerin %40'ından fazlası, sadakatsizlikten etkilenir. Ancak bu yüksek yüzdeye rağmen, çoğu çift aldatmanın yanlış olduğunu söyleyecektir. Kişilik bozuklukları ve çocukluk çağı travmaları gibi bireysel risk faktörlerinin yanı sıra, sosyal medya ve sınır sorunları gibi etkenler, evlilik dışı ilişki ihtimalini artırabilir.

Bu yazıda aldatmayla ilgili bir dizi risk faktörüne ve bazı nedenlere göz atacağız. Ancak bu arada altını çizmek isteriz ki; hiç kimse eşinin kendini aldatmasının sorumlusu değildir. İster yardım çığlığı olsun, ister bir intikam aracı olsun… Sebebine bakılmaksızın, sadakatsizlikten yalnızca aldatan eş sorumludur.

Cinsiyete Göre Farklılıklar

Evlilik dışı ilişki yaşamak konusunda hissedilen içsel tetikleyiciler, sıklıkla cinsiyete göre farklılık göstermektedir.

Erkekler sevgilerini, daha fiziksel bir şekilde ifade ederler. Bu da seks ile bağlantılı yakınlığı, ilgiyi ve sevgiyi, erkekler için daha önemli hale getirmektedir. Bu yüzden, eşleriyle cinsel tatmin yaşayamazlarsa (örneğin, eşleri sık sık cinsel ilişkiyi reddederse), kendilerini reddedilmiş hissedip içerleyebilir ve kolayca "sevilmiyor" ve “istenmiyor” hissine kapılabilirler.

Kadınlar aldattıklarında, genellikle yaşadıkları duygusal boşluğu doldurmaya çalışıyorlardır. Eşiyle olan duygusal bağlarının zayıflaması, beğenilmemek, ilgi ve şefkat eksikliği gibi konulardan şikayet eden kadınlar ve evliliklerinde yeterince takdir görmediklerini ve/veya görmezden gelindiklerini hisseden kadınlar, eşlerinde bulamadıkları duygusal yakınlığı genellikle evlilik dışı bir ilişkide ararlar. Ayrıca kadınlar evlilik dışı ilişkiyi, daha çok evliliği bitirmek için “bir geçiş yolu” olarak da görebilmektedir.

Öte yandan bu, cinsel tatminsizliğin kadınlar için de birincil tetikleyici olmadığı anlamına gelmez. Araştırmalarda, evlilik dışı ilişki yaşayan hem erkekler hem de kadınlar, eşleriyle olan cinsel yaşamlarını iyileştirmeyi umduklarını söylemektedir.

Risk Faktörleri

Erkeklerin veya kadınların evlilik dışı bir ilişkiye girmelerinin sayısız sebebi vardır. Öte yandan, bazı risk faktörleri sadakatsizlik ihtimalini artırabilmektedir.

1.Bireysel Risk Faktörleri

Bağımlılıklar: Bireyin alkol, uyuşturucu, kumar ya da başka bir şeye bağımlı olması belirgin bir risk faktörüdür. Örneğin alkollüyken, çekingenlik azalabileceği için, ayık olduğunda aldatmayı düşünmeyen bir kişi, bu çizgiyi kolaylıkla aşabilir.

Kişilik Bozuklukları ve Psikolojik Sorunlar: Narsistik veya anti-sosyal kişilik bozukluğu gibi bazı kişilik bozukluklarına sahip bireylerin aldatma olasılığı daha yüksektir. Narsistik kişilik bozukluğu olan insanlar için evlilik dışı bir ilişki, egosal tatmin ve bir “hak” duygusu olabilir. Genellikle eşlerine empati duymazlar ve bu nedenle eylemlerinin eşleri üzerindeki etkisini de umursamazlar.

İlişkilerde bağlılıktan kaçınma, yakınlık kuramama veya güvensizlik gibi bazı bağlanma sorunları olan bireylerin de aldatma eğilimleri olabilir.

Ayrıca, düşük özsaygı ve özgüvensiz kişiler, aldatmayı kendi değerini kanıtlamak için bir yolu olarak görürlerse sadakatsizlik riski doğabilir.

Psikolojik Sorunlar: Bipolar bozukluk gibi bazı zihinsel rahatsızlıklar, sadakatsizlik için risk faktörüdür.

Çocukluk Çağı Travmaları: Çocukluk çağı travma öyküsü (fiziksel, cinsel veya duygusal istismar veya ihmal gibi) olan bir kişinin, (eğer travma rehabilite edilip çözümlenmezse) sadakatsizlik eğilimi riski olabilir.

Seks Bağımlılığı: Bir eşteki seks bağımlılığı, evlilikteki fiziksel yönden tatmin olmama ihtimalini arttırır ve başkalarına ilginin kaymasına sebep olur.

2.İlişkisel Risk Faktörleri

Evliliklerde ilişki sorunları, sadakatsizlik için bir risk oluşturabilir. Bunlardan bazıları:

• İletişim sorunları
• Duygusal ve/veya fiziksel bağın kopması
• Uyumsuzluk
• Fiziksel ve/veya duygusal istismar ya da ihmal
• Finansal zorluklar
• Saygı eksikliği

Aldatmanın Sebepleri

Bireysel veya ilişkisel risk faktörleri olsun veya olmasın, evliliklerde sadakatsizlik için bir takım olası sebep olabilir. Aslında bu sebeplerin çoğunun altında yatan iki ana unsur vardır;

Ana Unsurlar

1.Karşılanmayan İhtiyaçlar

Ana unsurlardan ilki, karşılanmayan ihtiyaçlardır. Evliliklerde eşler, birbirinin veya biri diğerinin ihtiyaçlarını karşılama konusunda yetersiz kalabilir. Ancak böyle durumlarda, çok yaygın görülen hata, aslında bu ihtiyaçların eşler arasında ifade edilmemiş olmasıdır. Unutmayın ki, kimse zihin okuyamaz. İhtiyaçlarını ifade etmek kişinin bireysel sorumluluğudur.

2.Sorunların Doğrudan Ele Alınmaması

Bir diğer unsur da; evlilikte sorunların doğrudan ele alınmamasıdır. Doğrudan iletişim kurup sorunları çözmek yerine, sorunlardan kaçmak ve/veya çatışmalardan kaçınmak, evliliğe bağlılıkta çok önemli bir unsurdur.

Birincil Sebepler

Aldatmanın birincil nedenlerinden bazıları:

Mutsuzluk / Memnuniyetsizlik: Evliliklerde, duygusal veya cinsel açıdan memnuniyetsizlik yaygın bir sorundur. Evlilik özen gerektirir. Birbirini duygusal ve cinsel yönden beslemeyen çiftler, sonunda ayrı düşebilir.

Takdir Edilmediğini Hissetmek: Değersiz hissetmek ve ihmal edilmek, her iki cinsiyette de aldatmalara yol açabilir. Bununla birlikte, gerçek bir ihmalden ziyade eşin gerçekçi olmayan beklentilerinin olabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.

Bağlılık Eksikliği: İlişkilerine az bağlı kişilerin, aldatma ihtimali daha yüksektir.

Rutinleşme: Evliliklerinin rutin olduğunu düşünen erkeklerin ya da kadınların, yeni heyecanlar ve tutku arayışı sebebiyle sadakatsizlik olabilir.

Bazı insanlar, eşlerinin yerine geçecek birini bulmak yerine, evlilik dışı kaçamakların evliliklerini canlandırmanın bir yolu olduğunu iddia etmektedir.

Ancak belki de bu belirtilen sebepler, evliliğin normal olan olgunlaşma sürecini anlama eksikliğidir.

İntikam: Evlilikte sadakatsizlik daha önce yaşanmışsa veya kişi bir şekilde eşini incitmişse, incinen/aldatılan eş intikam almak için aldatabilir.

İkincil Etkenler

Yukarıda belirtilen birincil nedenlere ek olarak, evlilik dışı bir ilişkiye yol açabilecek ikincil etkenler de vardır. Bunlardan bazıları:

İnternet / Sosyal Medya: İnternet ve sosyal medya üzerinden bir ilişkiye başlamak, özellikle de duygusal bir ilişkiye girmek, birçok aldatmaya ve boşanmaya konu olmaktadır. Sanal ilişki, iki kişi yüz yüze hiç tanışmasa bile hala aldatmadır.

Pornografi: Aldatmadaki rolü küçümsenmiş olsa da pornografi, evlilik için tehlike arz eder.

Eksiklik: Bir eşin evdeki ya da ilişkideki eksikliği, iki taraf için de aldatma riski taşır. Bu eksiklikler, yalnızlık duygusuna ve/veya duygusal içerlemeye neden olabilir.

Zayıf Sınırlar: Zayıf bireysel sınırlar veya diğer insanlara koyduğumuz sınırlar, sadakatsizlik olasılığını artırabilir. Örneğin, hayır demeyi zor bulan insanlar, ilk başta istedikleri şey bu olmasa da, kendilerini bir ilişki içinde bulabilirler.

Sadakatsizlik ile Başa Çıkmak

Altta yatan nedenden bağımsız olarak, bir eş aldattığında bu durum, evliliği mahvedebilir ya da evliliğin yeniden inşasına sebep olabilir. Sonuçları, çiftin bu sorunu nasıl ele alındığına bağlı olarak değişecektir.

Bazen insanlar, eşlerinin aldattığından şüphelenebilir ancak elle tutulur kanıtları yoktur. Çiftlere göre ideal yaklaşım şekli değişiklik gösterir. Ancak genellikle bu konuya en iyi yaklaşım, doğrudan sormaktır.

Doğrudan sorduğunuzda, evliliğe daha fazla zarar verip vermeyeceğinizi veya eşinizin doğru cevap verip vermeyeceğinden endişeliyseniz, belirgin işaretlere bakmak da iyi bir fikir olabilir.

Yardım Çağrısı mı? Çıkış Stratejisi mi?

Bazı evliliklerde aldatma, sadece bir yardım çağrısıdır. Her iki tarafın da farkında olduğu ancak çözemediği sorunlarla yüzleşmek zorunda kalmalarına giden keskin yoldur. Böyle durumlarda aldatan eş, asıl sorunu gün yüzüne çıkarmak için, genellikle yakalanmaya çalışır.

Öte yandan eşler, sadakatsizliği mutsuz bir evliliği sonlandırmanın bir yolu olarak da görebilir ve/veya evliliklerinden çıkış stratejisi olarak kullanabilirler.

Aldatıldıysanız…

Aldatılmış olan sizseniz, eşinizin aldatma kararını vermesinden sizin sorumlu olmadığınızı anlamanız önemlidir. Onun davranışı yüzünden siz suçlanamazsınız.

Bununla birlikte, siz ve eşiniz arasındaki dinamiklerin sizi bu noktaya nasıl yönlendirdiğini keşfetmek isteyebilirsiniz. Sadakatsizliğin daha derin meselelerin bir belirtisi olduğunu kabul etmek, ilişkinizde altta yatan sorunları düzeltmek ve yakınlaşmak için çiftlere ışık tutabilir.

Ayrıca, eşinin kendisini aldattığını öğrenmeye verilen en yaygın tepki, kıskançlıktır. Çözümlenmemiş kıskançlık, eşinize içerlenip öfkelenmenize ve ona kinlenmenize yol açabilir. Bir deyişe göre: “Kin, kendi içtiğin, sonra da diğer kişinin ölmesini beklediğin bir zehir gibidir.”

Bu sebeplerden, aldatılan ve incinen taraf siz olsanız bile, bir profesyonelle çalışmanız, bu durumla başa çıkmanız ve toparlanmanız için size çok yardımcı olabilir.

Sadakatsizliğin üstesinden gelmek

Bazı çiftler, yaşanan sadakatsizlikten sonra evliliklerine devam edebilir ve hatta evlilikleri eskisinden daha iyi olabilir. Bazıları ise devam edemeyip evliliklerini bitirebilirler. Elbette, evliliğin devam etmesinin tavsiye edilmediği durumlar da vardır.

Aldatılan sizseniz, kıskançlık ve öfkeyle baş etmeye çalışırken sağlıklı düşünmeniz oldukça zor olabilir. Eşinizin evlilik dışı ilişkisinin, niteliklerine ve neden gerçekleştiğine eşinizin bakış açısıyla bakmadan önce, kendi bakış açınızla durumu analiz etmeniz ve kendi ihtiyaçlarınıza bakmanız önemlidir.

Eğer aldatan kişi sizseniz ve evliliğinizi kurtarmayı umuyorsanız atabileceğiniz birkaç adım vardır. Her şeyden önce, aldatmayı ve yalan söylemeyi hemen bırakmanız ve davranışınızın mesuliyetini almanız gereklidir. Sabırlı olmanız ve eşinize alan/zaman tanımanız önemlidir. Ancak tam sorumluluğu almazsanız (eşinizi suçlayıp davranışınızı haklı çıkarmaya çalışırsanız) evliliğinizi kurtarma şansınız düşük olacaktır.

Her iki taraf için de bu durumu aşmak, olayın nedenlerine ve her iki insanın özellikleri gibi birçok faktöre bağlıdır. Her iki eşin de, gerçekten anlamak ve ilerlemek için birbirini dinlemesi çok önemlidir. Eşinizin güdüleri, düşünceleri ve duygularının, kendinizinkiyle aynı olduğunu varsaymak hata olur. Karşılıklı affetme kapasitesi ve güçlü bağlılık duyguları, sadakatsizliğin üstesinden gelmek ve tekrar denemek için asıl anahtarlardır.

Sadakatsizliğin birçok olası nedeni vardır ve evlilik karmaşıktır. Ancak doğrudan konuşup iletişim kurmak, ihtiyaçlarınızı ifade etmek, affetmek ve günbegün evliliğiniz üzerinde çalışmak, evliliğinizi korumak için en iyi sigorta planıdır.

 

Kaynakça;
Reasons Why Married People Cheat (Sheri Stritof, Verywell Mind)

Çeviri: Yaşantı Psikoloji