Ergenlik Dönemi ve Ebeveyn İlişkileri

            Ergenlik; en genel tanımıyla gencin bağımlılıktan bağımsızlığa, özerkliğe ve olgunluğa geçmesi olarak tanımlanabilir. Gençler bu dönemde bir aile grubunun parçası olmaktan bir arkadaş grubunun parçası olmaya ve yetişkin olarak tek başına sorumluluklarını yerine getirebileceği bir sürece geçiş yaparlar.

            Ergenlik bireylerin yaşamının önemli bir kısmını kaplayan, gençler için değişimlerin olduğu heyecan verici ve karmaşık bir süreçtir.  Bu dönemde gençler; biyolojik, bilişsel, sosyal ve psikolojik değişimler ve zorluklar yaşayabilirler.

            Ergenlik döneminde gençler, kimliklerini keşfetmeye başlarlar. Kim olduklarını, ne istediklerini ve nereye gitmek istediklerini anlamaya çalışırlarken, aynı zamanda aileleriyle olan ilişkileri de önemli bir rol oynar. Ebeveynlerin destekleyici ve rehberlik edici olması, gençlerin bu dönemi daha sağlıklı bir şekilde geçirmelerine yardımcı olabilir. Birçok anne-baba bu dönemde çocuklarına ilişkin hangi beklentilerin “normal ve gerçekçi” olabileceği konusunda endişelenmektedir. Yine birçok anne-baba bu süreçte, gençlerin gelişimi açısından normal sayılan, olması gereken davranışlar, değişiklikler için kaygı duymakta ve hatta bununla ilişkili zorluklar yaşamaktadırlar. Bunun sonucu olarak da onlara nasıl tepki vereceklerine ilişkin kafa karışıklığı yaşamaktadırlar.

            Ergenlik döneminde gençler, ebeveynlerden uzaklaşmayı istemekle birlikte aynı zamanda onların desteğine ihtiyaç duyarlar. Bu dönemde gençler için tamamlanması gereken en önemli gelişim görevlerinden biri bağımsız olmaktır. Bu durum ebeveynlerin canını sıkabileceği gibi, bu dönemde özel ilgi ve desteğe ihtiyacı olan gençleri desteksiz, ilgisiz bırakmalarına sebep olabilir. Aile; aile içerisinde gerginlikler, sıkıntılar olsa bile bireylerin ergenlik dönemi için değerlerinin belirlenip geliştirilmesi, akademik başarı, sosyal ilişkilerde güvende olabilmek için en önemli sosyal destek kaynaklarındandır.

            Ergenlik döneminde gençlerin hayatında ebeveynlerinin kontrolü azalmaya başlasa bile birçok ebeveyn çocuklarının hayatı açısından önemli bir konumda bulunmaya devam eder. Bu durum gençlerin hayatına çıkan zorluklarla mücadele etmesi açısından oldukça önemlidir. Yapılan araştırmalar; olumlu, gerçekçi, etkileşimci iletişimi teşvik eden destekleyici anne-babaların çocuklarının kendine güven ve öz saygı düzeylerinin yüksek olduğunu ve zorlu yaşam olaylarına ilişkin psikolojik sağlamlıklarının daha iyi olduğunu göstermektedir.

            Unutulmamalıdır ki gençlerin kendi limitleri ve sınırlarını test edecekleri alanlarının açılması, ileride yetişkinlik döneminde nasıl davranacakları, nasıl bir yol izleyeceklerini belirlemek açısından önemlidir. Bu dönemde ebeveynler sundukları destekle bu alanı açıp destek olurlarsa gençler açısından bu durum onların kendisine olan güvenini arttırmasına yardımcı olur. Ergenlik dönemi, her  genç için farklı bir deneyim olabilir. Ancak bu dönemde ebeveynle kurulan sağlam ilişkiler, güçlü bir duygusal temel ve destekleyici bir çevre, gençlerin bu zorlu dönemi daha sağlıklı bir şekilde atlatabilmelerine yardımcı olabilir.

Kaynaklar;
Geldard, K., Geldard, D., & Pişkin, M. (2013). Ergenler ve gençlerle psikolojik danışma: proaktif yaklaşım. Nobel Akademik Yayıncılık.

Yaşantı Psikoloji