Travma odaklı terapi ile daha sağlıklı ilişkiler

Sevgi istemek ve onu aramak iyi, sağlıklı ve insanidir. Yine de bazı insanlar için duygusal ihtiyaçlarını göstermek, acı dolu anılar ve deneyimlerle bağlantılı olabilir. Bağlanma araştırmasının gösterdiği gibi, insanlar erken çocukluk döneminde duygusal ihtiyaçlarını ifade ederken güvende ya da güvensiz hissetmeyi bekleyeceklerini öğrenirler. 

Birinin insani ihtiyaçları için reddedilmiş, değersizleştirilmiş veya görünmez hissetmek çoğu zaman utancı tetikler. Bu acı dolu duygular, gelecekteki bağ kurma çabalarını engelleyebilir. İhtiyaçlarını 'kabul edilemez' olarak deneyimleyen kişiler, onlarla kapana kısılmış hissedebilirler. Bağlanma ve rahatlık bulma isteklerinin normal ve sağlıklı olduğunu ve yaşadıkları sıkıntının travma olduğunu fark etmeyebilirler.  

Bağlanma travması olan bir kişi, hayat kurtarıcı gibi “tek başına olmak daha iyi” fikrine yapışabilir. Şunlar gibi inançlar geliştirerek başa çıkmayı öğrenmiş olabilirler: 

1. “Kendime bağlı kalmalıyım.” 

2. “Neden açıklamaya çalışıyorsun? Kimse anlamayacak.” 

3. “Kimse benim yanımda olmak istemiyor.” 

4. “Tek başıma olmak beklediğim tek şey” 

5. "Ben yalnızken daha iyiyim." 

“Dostça olmak” anlamında yapılan çağrılar, kim olduğundan ve nasıl hissettiğinden utanan kişiler için genellikle işe yaramaz. 

Travma odaklı terapi, soyutlanma ile baş etmek için yaratılan düşünce, duygu ve eylemleri gözden geçirmek için güvenli bir alan sağlar. Acı veren duyguları görmek, onları keşfetmek ve onları kabul etmek, iyileştirici bir deneyim yaratır. 
 

Terapide Düzeltici Duygusal Deneyimler 

Travma yaşayanların, daha derin ilişkiler kurma ihtimaline güvenmemek için iyi sebepleri var. Travmatik reddedilme ve utanç duygusu, arkadaş edinmek için gerekli olan farkındalığı, kendini kabullenmeyi ve yaşam deneyimlerini geliştirmeyi çok zorlaştırmıştır. 

Travma odaklı terapistler olarak, başkalarıyla bağ kurma mücadeleleri için insanların, kendilerini eleştirmekten ziyade keşfetmelerine yardımcı olmak istiyoruz. Bu korku ve tereddütleri bir araya getirme yeteneği, başkalarının daha iyi yaşamalarına yardımcı olma konusundaki çalışmalarımız için çok önemlidir. Duygusal yalnızlaşmanın ıstırabına olan şefkat, duygusal enerjiyi ilişkilerde daha yönetilebilir kılmanın anahtarıdır. Terapide, kişinin yaşadığı duygusal stresin şefkatle tutulduğunu hissetmesi önemsenir.  

İnsanların daha derin ilişkiler içine girmelerine yardımcı olmak için terapide üç kavram: 

1. Belki de kendinizi insani olmayan standartlarda tutuyorsunuz. İlişkisiz bir yaşam sürmemiz gerekmiyor. Yaşamak, sevgi ve bakım olmadan hayatta kalmaktan daha fazlasıdır. Şefkat ve sevgiye layık doğdunuz- öncelikle kendinizden. 

Kendinizle olan sağlıklı bir ilişkide, "Yalnız başıma daha iyiyim" gibi, şu anda size iyi hizmet etmeyen inançları sorgulayabilirsiniz. 

Öz eleştiriyi şefkatle sakinleştirmeyi öğrenebilirsiniz. 

Terapi, bazen çelişen düşünce ve inançlarla çalışmak için uygun bir yerdir. Sorumluluk alan bir parçanız var. Sert bir içsel eleştirmen olabilir. Yalnız kalmak isteyen bir parçanız da olabilir. Duygusal bağ kurmaya ihtiyaç duyan küçük bir içsel çocuk hissedebilirsiniz. 

Başka birine şefkat sunabilirseniz, travma odaklı terapistler sizi bu aynı desteği içsel çocuğunuza ya da kendi yaralı yerlere yaymayı öğrenmeye davet eder. 

Terapide şefkatli merakı keşfedebilirsiniz. Ya kendi farklı bölümlerinizi kabul ederseniz? İhtiyacınız olanı görmenize ve söylemenize yardımcı olabilirler. 

2. Hiçbir ilişki mükemmel değildir. Ancak, sizi önemseyen bir partnerle kuracağınız ilişki onarabilir de. Bu nedenle, birine güvenebilir ve uzun vadede kendinizi iyi hissedebilirsiniz.  

Sağlıklı ilişkilerde, ihtiyaçlarınızı duyup anlayan biriyle bağlanma onarımı gerçekleşebilir.  

Bazen terapistler bile yanlış anlayabilir. Yanlış anlaşılmalar olağan durumlardır.  

Terapide bu durumları fark etmeyi öğrenmek, onarılması için katılımda bulunmak oldukça değerlidir.  

Terapist, güven duymaya cesaretlendirerek, neyin incittiğini söyleme konusunda rahat olmanızı sağlar. İyileşme, bir kişinin terapist ile seansta meydana gelen rahatsızlık verici duygular hakkında, zor da gelse konuşarak olumlu sonuçlar hissetmesiyle gerçekleşir. 

Terapist, danışanın ihtiyacını kabul ve şefkatle karşıladığında, ilişkilerin onarılmasının canlandırıcı deneyimine izin verir. Belki de ilk defa, travma öyküsü olan kişi, ihtiyaçları için konuşmanın kabullenmeye ve daha yakın bir ilişkiye öncülük edebileceğini görebilir. 

3. Daha sağlıklı bir arkadaşlık veya ilişki önerebilecek bir veya iki kişiyi zaten tanıyor olabilirsiniz. 

İlk başta, bir arkadaş veya aile üyesinin sevgi, destek ve şefkat sağlayabildiğine ve yapmak istediğine inanmak garip hatta riskli olabilir. 

Terapi, ilişkiler hakkında objektif olarak düşünmek ve nasıl güvende hissedebileceğinizi araştırmak için tarafsız güvenli bir alandır. 

Travma yaşamış kişiler, daha önce kendilerini açmak için ilişkilerin güvensiz olduğunu deneyimlemiş olabilirler. Ancak yine de bir ya da iki devam eden ilişki, özgün ve savunmasız şekilde derinleşebilmek için yeteri kadar güvenli olabilir. 

Travma odaklı terapi, danışana sağlıklı bağ kurmanın hissettirdiği duyguyu verebilir. Örneğin, şu gibi olumlu onaylamalar keşfedilebilir: 

• Derin ilişkileri hak ediyorum. 

• İlgilenildiğimi ve beslendiğimi hissediyorum. 

• Başkasının şefkatini kabul ediyorum. 

• İnsanlar beni önemsiyor. İhtiyaç duyduğumda onlara yaslanmak ve onlardan yardım istemek sağlıklı. 

Terapi, bir kişinin kendi beklentilerini daha iyi anlamasına yardımcı olabilir. Terapide, yeni beklentileri denemek için merak duygusu uyanır.   

Düzeltici duygusal deneyimler, içine atma eğilimini konuşmaya dönüştürüp iyileşme sürecinde faydalı bir araç olur. Terapinin güvenli ortamında, bu eğilim değiştiğinde dışarıda da gerçekleşebilir. 

Kalbin şefkat, destek ve daha derin ilişkilere açılmasına izin verilmesi 

Travma yaşamış kişiler için, yardım istemek özellikle zordur. Kalbin açılmasını sağlamayı öğrenmek cesaret, zaman ve duyarlı, şefkatli yanıt ister.  

Travma odaklı terapi sayesinde, insanların geçmişte yaşadıkları ne olursa olsun, büyüdükleri ve değiştikleri yaşam süresince daha derin ilişkileri gerçekten hak ettiklerini fark etmelerine yardım etmek mümkündür.  

Neyse ki, öz-farkındalık ve kendini kabul insanların öğrenebilecekleri şifa deneyimleridir. Travma odaklı terapi, travma yaşamış kişilerin “şimdiki anda” yaşadıklarını deneyimlemeleri, duygularını bütünleştirmeleri ve daha sağlıklı ilişkiler geliştirmeleri için anahtardır.   

Çeviri: 
https://pro.psychcentral.com/three-concepts-for-building-healthier-relationships-with-trauma-informed-therapy/ 

Uzman Psikolog Filiz Koçak